fb logo

Aktualne wydanie

AMS 01 2024

Nr 8/2018

Automatyczne skrzynie biegów w warsztacie (cz. 1)

Aby zapewnić większy komfort przełączania poszczególnych biegów, obniżyć zużycie paliwa i poprawić dynamikę jazdy, producenci samochodów coraz częściej oferują pojazdy z automatycznymi przekładniami. Na polskim rynku motoryzacyjnym udział samochodów nowych, jak i importowanych wyposażonych w tego typu skrzynie biegów stale rośnie – co jest doskonale widoczne również dla branży serwisowej.

automaty
Warsztaty niezależne z roku na rok rejestrują większą liczbę zleceń dotyczących samochodów z automatycznymi skrzyniami biegów, w których zakres prac obejmuje okresową wymianę lub kontrolę poziomu oleju w automacie.
To, że przekładnia automatyczna to jeden z najbardziej skomplikowanych elementów współczesnego samochodu, nie ulega wątpliwości. Do bezawaryjnej pracy tego złożonego podzespołu niezbędna jest jego właściwa obsługa serwisowa. Kluczowym czynnikiem decydującym o działaniu automatycznej skrzyni biegów jest odpowiednia jakość oleju w skrzyni oraz jego właściwy poziom.
Należy zwrócić uwagę, że w tradycyjnej mechanicznej (manualnej) skrzyni biegów głównym zadaniem oleju jest smarowanie poszczególnych elementów przekładni (łożyska, wałki,
koła zębate), w mniejszym zakresie chłodzenie tych podzespołów. Olej hydrauliczny pracujący w przekładni automatycznej ma znacznie szerszy zakres funkcji, a funkcje te będą zależne od rodzaju automatu zastosowanego w samochodzie. Należy rozróżnić podział automatycznych skrzyń biegów na:
a) automaty klasyczne – zawierające przekładnię hydrokinetyczną (przekładnia hydrokinetyczna realizuje transfer momentu obrotowego z silnika do skrzyni biegów) oraz zespół przekładni planetarnych,
b) skrzynie bezstopniowe – w których za pośrednictwem wariatora następuje dobór przełożenia, natomiast napęd przekazywany jest za pomocą zespołu sprzęgieł wielopłytkowych,
c) dwusprzęgłowe skrzynie biegów – których konstrukcja opiera się na współpracy dwóch niezależnych równoległych przekładni z osobnymi sprzęgłami.

Każdy z wymienionych typów skrzyń automatycznych ma swoje warianty: przekładnie dwusprzęgłowe (sprzęgła suche-mokre), przekładnie bezstopniowe (napęd wariatora łańcuchowy bądź specjalnym pasem), klasyczne automaty (przekładnia hydrokinetyczna ze sprzęgłem mostkującym o zróżnicowanej charakterystyce), które zawierają uwarunkowania ważne przy programie obsługi serwisowej oraz ze względu na dobór oleju w skrzyni. W każdym typie skrzyni automatycznej sklasyfikowanej powyżej olej w niej pracujący ma za zadanie pośredniczenia w sterowaniu podzespołami przełączającymi oraz oczywiście chłodzenia danych elementów skrzyni. Niezwykle ważną funkcją oleju w automacie jest jego rola jako nośnika informacji dla modułów mechatronicznych danej przekładni. Temperatura oleju, jego właściwości fizyczne są odczytywane na bieżąco przez sterownik przekładni automatycznej i uwzględniane przy doborze charakterystyki pracy oraz charakterystyk adaptacyjnych skrzyni. Dodatkowo w klasycznych przekładniach automatycznych olej pośredniczy w przekazywaniu energii w przekładniku momentu obrotowego.
Kluczowe znaczenie dla prawidłowego działania automatycznej skrzyni biegów mają odpowiednie właściwości fizykochemiczne oleju hydraulicznego, które pogarszają się wraz z czasem eksploatacji przekładni. Należy pamiętać, że czynnikiem przyspieszającym zużycie oleju w skrzyni automatycznej jest jej praca przy większym obciążeniu. Obciążenie to może wynikać ze sportowego trybu jazdy, tras pokonywanych w terenie górskim, częstej realizacji funkcji launch control (startu z maksymalnym przyśpieszeniem), czy np. jazdy z przyczepą.
Jeśli w samochodzie została podniesiona moc silnika, a odpowiednich modyfikacji nie przeprowadzono w skrzyni automatycznej (poprzez dostosowanie elementów do przeniesienia większego momentu obrotowego z silnika), to jest to również uwarunkowanie mające wpływ na przyspieszone starzenie się oleju w przekładni. W skrajnych przypadkach dochodzi zwykle do poważnego uszkodzenia skrzyni.
Praca jednostki napędowej w trybie awaryjnym, czy to samej skrzyni czy też silnika, wpływa destrukcyjnie na pracę przekładni, gdyż procesy sterujące automatem są zakłócane przez niesprawne elementy – konsekwencją czego jest szybsze starzenie się oleju.

 

Mariusz Leśniewski
Pełny artykuł przeczytają Państwo w wydaniu 8/2018 Auto Moto Serwisu

Truck Serwis

TRUCK 2023 2

homeWyszukiwarka

mailNewsletter

PassThru

Redakcja „Auto Moto Serwisu” w 2017 roku rozpoczęła cykl publikacji dotyczących PassThru – procedury dostępu online do portali internetowych wybranych producentów pojazdów. Przedstawiamy proces pierwszej rejestracji, diagnostyki pojazdu i programowania sterowników dla poszczególnych marek samochodów.

Czytaj więcej

Prenumerata 2024

3

 

UWAGA! Ten serwis używa cookies i podobnych technologii.

Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to. Czytaj więcej…

Zrozumiałem