Od 1 stycznia 2018 r. wszedł w życie obowiązek stosowania Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK) przez mikro-, małych i średnich przedsiębiorców. Każdy przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT (niezależnie czy jest to jednoosobowa działalność gospodarcza – mikrofirma, czy mały, średni czy duży podmiot), będzie musiał wysyłać co miesiąc JPK_VAT.

Jednolity Plik Kontrolny – to zestaw informacji o operacjach gospodarczych przedsiębiorcy za dany okres. Przesyła się go wyłącznie w wersji elektronicznej. Dane są pobierane bezpośrednio z systemów finansowo-księgowych przedsiębiorstwa.
JPK posiada określony układ i format (schemat xml), który ułatwia jego przetwarzanie. Od 1 lipca 2018 r. wszyscy podatnicy, którzy prowadzą księgowość w formie elektronicznej, będą też przekazywać inne struktury JPK na żądanie organów podatkowych. JPK na żądanie obejmują:
• księgi rachunkowe – JPK_KR,
• wyciąg bankowy – JPK_WB,
• magazyn – JPK_MAG,
• faktury VAT – JPK_FA,
• podatkowa księga przychodów i rozchodów – JPK_PKPIR,
• ewidencja przychodów – JPK_EWP.
Wprowadzenie JPK ma stanowić duże ułatwienie dla organów podatkowych, ponieważ ma posłużyć zautomatyzowaniu weryfikacji danych podatkowych. Ma zarazem pozwalać na szybsze i sprawniejsze przeprowadzanie kontroli. Jednolite Pliki Kontrolne z założenia mają pozytywnie wpłynąć na działania przedsiębiorstw, pozwolą bowiem na przeprowadzenie wewnętrznych audytów w celu wykrycia nieprawidłowości w księgach.
Za nieprzesłanie JPK na żądanie organu podatkowego grozi kara przewidziana w art. 262 § 1 pkt 2a Ordynacji podatkowej, za nieprzedstawienie w wyznaczonym terminie dokumentów. Natomiast nieprzesłanie JPK_VAT zagrożone jest karą grzywny na podstawie art. 83 kodeksu karnego skarbowego, jako udaremnienie lub utrudnienie wykonania czynności służbowej.
W takim wypadku po przeprowadzeniu postępowania karnoskarbowego sąd może nałożyć na przedsiębiorcę karę grzywny w wysokości do 720 stawek dziennych. Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe; stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności.