fb logo

Aktualne wydanie

AMS 01 2024

Przeguby homokinetyczne

Współczesne samochody z napędem na przednią oś i większość samochodów napędzanych na tylną oś posiadają dwa wałki boczne, tzw. półosie zakończone przegubami homokinetycznymi.
Głównym zadaniem przegubów jest przeniesienie napędu ze skrzyni biegów na koła napędowe pojazdu, umożliwiając wychylenia karoserii oraz skręty przednich kół. Wymagany do tych wychyleń stopień swobody jest realizowany przez kąt załamania i przesunięcie osiowe przegubów. Niezbędny do tego jest jeden przegub z kompensacją wzdłużną i jeden przegub ustalony na każdym wałku bocznym. W tym celu na półosiach montuje się przeguby z kompensacją wzdłużną i bez takiej kompensacji.

Żywotność przegubów homokinetycznych
Żywotność przegubów homokinetycznych zależy przede wszystkim od warunków eksploatacji. Uszkodzenie przegubu może mieć poważne konsekwencje i w najlepszym przypadku będzie to jedynie utrata trakcji. W najgorszym przypadku dojdzie do blokady koła lub poluzowania i zerwania półosi. Nierzadko dochodzi wtedy do uszkodzenia podzespołów sąsiadujących, takich jak przekładnia czy miska olejowa.
Uszkodzenie przegubów objawiają się drganiami i głośną pracą. Wymagana jest wtedy kontrola w specjalistycznym warsztacie. Aż 80% uszkodzeń przegubów powstaje w wyniku wydłużenia skoku roboczego półosi, 8% wskutek niedbałego montażu, a 8% na skutek pęknięcia osłony elastycznej, które prowadzi do wycieku smaru i zanieczyszczenia przegubu. Pozostałe 4% awarii wynika z drgań lub normalnego zużycia. W wielu przypadkach faktyczna przyczyna uszkodzenia półosi nie jest usunięta przy pierwszej wizycie w warsztacie. Problem powraca, powodując niezadowolenie klienta. Duże znaczenie dla żywotności przegubów i półosi ma prawidłowe zawieszenie silnika, przekładni i kół. Przeguby homokinetyczne są z reguły bardzo trwałe. Ich długi czas eksploatacji można zapewnić poprzez regularne kontrole osłon elastycznych pod względem szczelności i prawidłowego osadzenia opasek.
Jeśli z powodu naprawy nastąpił demontaż i ponowny montaż silnika lub przekładni, należy zapewnić ich prawidłowe wzajemne posadowienie. Punkty mocowania poduszek posiadają odpowiednie tolerancje zapewniające prawidłowe umieszczenie elementów.
Podczas naprawy układu kierowniczego bardzo ważne jest prawidłowe ustawienie różnicy kątów skrętu kół przy maksymalnym obrocie kierownicy. Jeśli maksymalny kąt skrętu koła przekracza kąt wychylenia przegubu, istnieje ryzyko zniszczenia przegubu. W przypadku konstrukcji przednich osi, w których dochodzi do maksymalnych kątów wychyleń przegubów, zaleca się ich kontrolę pod względem zużycia lub ewentualnych uszkodzeń.

Możliwe przyczyny uszkodzeń półosi i przegubów homokinetycznych
Skok roboczy półosi jest zdefiniowany konstrukcyjnie. Jego zmiana spowodowana czynnikami zewnętrznymi może prowadzić do poważnych uszkodzeń. Dopuszczalny skok może ulec zmianie w wyniku następujących czynników:
1. uszkodzenie poduszek silnika i/lub przekładni,
2. nieprawidłowe wycentrowanie silnika i przekładni,
3. uszkodzenie elementów zawieszenia kół (piasty, zwrotnicy, przegubów, amortyzatorów, itd.).

Uszkodzenia przegubów stałych
W przypadku przeciążenia półosi z reguły uszkodzeniu ulega najpierw przegub od strony przekładni. Nadmierne drgania i szarpanie przenoszone są na przegub zewnętrzny, co może prowadzić do pęknięć jego wewnętrznych elementów. Najczęstszą przyczyną awarii przegubów jest uszkodzona lub pęknięta osłona elastyczna. Zwykle dotyczy to przegubu zewnętrznego, ponieważ ta osłona jest bardziej obciążona wskutek większego kąta odchylenia.

Uszkodzenia przegubów z kompensacją wzdłużną
Nieprawidłowości pomiędzy podzespołami napędowymi i elementami zawieszenia prowadzą również do błędnego działania przegubów z kompensacją wzdłużną.
przeguby1

przeguby2
przeguby3
Uszkodzenia przegubów kulowych z kompensacją wzdłużną

Zwiększenie skoku w przegubach kulowych z kompensacją wzdłużną skutkuje nadmiernym wysunięciem rdzenia przegubu i przeniesieniem napędu tylko na jednym końcu przegubu.
Powstaje wtedy nadmierne naprężenie na końcach bieżni i wewnętrzne elementy przegubu (koszyczek, rdzeń i kulki) ulegają szybszemu zużyciu lub uszkodzeniu. Z kolei redukcja skoku powoduje nacisk rdzenia przegubu na kołnierz przekładni. Również w tym przypadku przegub i wewnętrzne elementy przekładni są nadmiernie obciążone i mogą ulec uszkodzeniu. Objawami takiego uszkodzenia są głośna praca, uszkodzenie przegubu i utrata przeniesienia napędu.

Uszkodzenia przegubów trójramiennych owalnych z kompensacją wzdłużną
W przegubach tych, montowanych z reguły od strony przekładni, krzyżak przesuwa się wzdłuż wewnętrznej bieżni podczas wychyleń półosi, w wyniku pracy zawieszenia i układu kierowniczego. Wadliwe połączenie zawieszenia i napędu może prowadzić do zwiększenia lub skrócenia skoku roboczego przegubu. Przekroczenie skoku skutkuje wysunięciem krzyżaka z mocowania i utratą napędu. W najgorszym przypadku współpracujące elementy ulegną uszkodzeniu. W przypadku skrócenia skoku, krzyżak uderza o dno podstawy i powoduje uszkodzenie wewnętrznych elementów przekładni.

koszyczekUszkodzenia przegubów z kompensacją wzdłużną typu DO
Często niewiedza i/lub niedbałość podczas wymiany komponentów prowadzą do
uszkodzeń lub do przedwczesnego zużycia. Możliwe przyczyny uszkodzenia koszyczka:
• zużycie naturalne w wyniku działania współpracującego elementu (niezwykle rzadko),
• uderzenia lub wstrząsy spowodowane nierównościami jezdni,
• uderzenia podczas wymiany przegubu,
• niewystarczające lub nadmierne smarowanie,
• naprężenia spowodowane zwiększeniem lub skróceniem skoku.

Uszkodzenia osłony elastycznej przegubu
Uszkodzenia osłon, głównie osi kierowanych, to najczęstsza przyczyna uszkodzeń przegubów. Zwykle przyczyną jest nieprawidłowy montaż opasek. Jeśli opaski dokręcone są z niewłaściwym momentem lub użyto opaski z tworzywa sztucznego, brakuje wówczas niezbędnego docisku i osłona elastyczna ześlizguje się z przegubu. Niewystarczające odpowietrzenie podczas montażu lub uszkodzenie materiału wskutek zastosowania nieodpowiedniego smaru powoduje wzrost ryzyka przedwczesnego zużycia przegubu. Aby osiągnąć dużą żywotność, osłony przegubu muszą być solidnie i szczelnie zamontowane, ale tak, żeby zapewnić wymaganą elastyczność. Tylko w ten sposób mogą one prawidłowo spełniać swoje zadanie. Przyczyny uszkodzeń:
• naturalne zużycie materiału lub starzenie (porowatość, pęknięcia),
• nadmierne smarowanie,
• niewystarczające odpowietrzanie podczas montażu (zmniejszenie kąta załamania),
• nieodpowiednie lub błędnie zamocowane opaski.


Materiał przygotowany przez Schaeffler Group
(LuK, INA, FAG, Ruville)

 

Truck Serwis

TRUCK 2023 2

homeWyszukiwarka

mailNewsletter

PassThru

Redakcja „Auto Moto Serwisu” w 2017 roku rozpoczęła cykl publikacji dotyczących PassThru – procedury dostępu online do portali internetowych wybranych producentów pojazdów. Przedstawiamy proces pierwszej rejestracji, diagnostyki pojazdu i programowania sterowników dla poszczególnych marek samochodów.

Czytaj więcej

Prenumerata 2024

3

 

UWAGA! Ten serwis używa cookies i podobnych technologii.

Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to. Czytaj więcej…

Zrozumiałem