Bezstopniowa skrzynia biegów Multitronic typu 01J wykorzystuje dwa sprzęgła mokre do transferu momentu obrotowego z silnika poprzez przekładnię wstępną do wariatora. Sprzęgła te realizują funkcję jazdy do przodu jak i do tyłu, podlegając skomplikowanemu procesowi sterowania i regulacji oraz nadzorowi, który ma za zadanie zapobiegać ich przegrzaniu.

Do właściwego działania skrzyni Multitronic niezbędne jest odpowiednie wysterowanie sprzęgieł kierunku jazdy za pomocą zaworów regulacyjnych oraz kontrola uniemożliwiająca ich przeciążenie. Ciśnienie oleju sterujące sprzęgłem kalkulowane przez sterownik Multitronic jest proporcjonalne do momentu obrotowego silnika i pozostaje niezależne od ciśnienia zasilania zaworów regulacyjnych. Sterownik elektroniczny przekładni Multitronic jest połączony w jeden zespół ze sterownikiem hydraulicznym oraz pompą oleju. W sterowniku hydraulicznym umieszczono dziewięć zaworów hydraulicznych, ręczny suwak selektora zmiany przełożenia SR i trzy elektromagnetyczne zawory sterujące ciśnieniem.

Regulacja hydrauliczna sprzęgła kierunkowego jazdy do przodu
Fazę regulacji ciśnienia sprzęgła kierunkowego jazdy do przodu ilustruje schemat 1. (na schemacie oznaczono tylko główne podzespoły układu). Pompa oleju o uzębieniu wewnętrznym zasysa olej poprzez filtr, tworząc ciśnienie zasilania, które jest dostarczane do hydraulicznego zaworu regulacji wstępnego ciśnienia (oznaczenie ZR) oraz hydraulicznego zaworu sterującego sprzęgłem (oznaczenie ZS). Ciśnienie sterujące wynoszące 5 barów z zaworu regulacji wstępnego ciśnienia jest przesyłane do elektrozaworu N215. Sterownik skrzyni Multitronic decyduje o położeniu elektrozaworu N215, który proporcjonalnie do prądu nim sterującego (im wyższy prąd sterujący, tym większe ciśnienie wysterowania) ustala poziom ciśnienia kontrolującego ustawienie zaworu ZS. Następnie hydrauliczny zawór sterujący sprzęgłem kierunku jazdy generuje ciśnienie, decydując o wartości przenoszonego momentu obrotowego z silnika do przekładni głównej na wariator skrzyni bezstopniowej. Im wyższe ciśnienie sprzęgła, tym większą wartość momentu obrotowego przekazuje sprzęgło, co odpowiada analogicznie wysokiemu ciśnieniu sterowania elektrozaworu N215. Zawór awaryjny oznaczony na schemacie indeksem ZA, zasilany ciśnieniem sprzęgła, przesyła z ZS olej do suwaka ręcznego SR. W zależności od ustawienia dźwigni wyboru trybu jazdy, suwak SR dostarcza ciśnienie do odpowiedniego sprzęgła kierunku jazdy (SKF – oznaczenie sprzęgła do „jazdy do przodu”, SKR – oznaczenie sprzęgła do „jazdy do tyłu”) . Olej hydrauliczny wraca od sprzęgła nieaktywnego do miski olejowej.

inż. Mariusz Leśniewski
Pełny artykuł przeczytają Państwo w wydaniu 1/2017