W tym roku największym problemem przy obsłudze układu klimatyzacji jest określenie, jaki czynnik chłodniczy znajduje się w aucie klienta.

Nieustannie drożeją czynniki stosowane w samochodowych klimatyzacjach, co ma wpływ na koszt obsługi. Klienci z trudem akceptują nowe ceny tej usługi, a warsztaty radzą sobie w rożny sposób. W legalnym obrocie kilogram czynnika R134a kosztuje 150–170 zł, a czynnika R1234yf – od 520 do 680 zł. Wzrost cen czynnika R134a wynika z jego reglamentacji i chęci unijnych urzędników do wyeliminowania jego stosowania w samochodach. Skoro popyt przewyższa podaż, ceny rosną. Co ciekawe, członkowie Stowarzyszenia Dystrybutorów i Producentów Części Motoryzacyjnych zanotowali spadek sprzedaży czynnika R134a, prawdopodobnie ze względu na jego wysoką cenę. Warsztaty zaopatrują się w czynnik R134a nielegalnie sprowadzany z Ukrainy, Chin, a nawet z Turcji, gdyż tam kilogram kosztuje ok. 30 zł. Według szacunków roczna wartość przemycanego czynnika wynosi ponad 200 mln zł, co stanowi aż 40% krajowego zapotrzebowania.
Często czynnik jest oferowany w jednorazowych butlach, które są nielegalnym opakowaniem na terenie UE. Co gorsza, nie mamy pewności, czy czynnik R134a jest dobrej jakości, określonej unijnymi normami. Czynnik chłodniczy niewiadomego pochodzenia może być niebezpieczny podczas normalnego użytkowania i podczas serwisowania może stanowić zagrożenie zarówno dla ludzkiego zdrowia i życia, jak i dla środowiska naturalnego. Ponadto niewłaściwy czynnik może też uszkodzić maszynę do obsługi klimatyzacji. Niektórzy ubytki czynnika uzupełniają gazem ziemnym, propanem-butanem, izobutanem lub czynnikiem R12. Nie wiadomo jednak, w jaki sposób te gazy będą się łączyć z olejem stosowanym do smarowania sprężarki, dlatego stosowanie takich gazowych mieszanek jest bardzo ryzykowne. Stosunkowo nową praktyką jest uzupełnianie czynnika R1234yf nieco tańszym czynnikiem R134a. Taka mieszanina w stosunku 1:1 powoduje podwyższenie ciśnień w układzie o ok. 1%, a to spowoduje wyłączenie układu klimatyzacji w aucie.
Obecnie tylko trzech importerów może legalnie sprzedawać czynniki chłodnicze w naszym kraju. Umieszczają oni na butlach swoje znaki firmowe, datę i miejsce napełnienia butli, a zawory obsługowe są zawsze zafoliowane. Wiarygodny dostawca gazu powinien również dostarczyć kartę charakterystyki produktu.

Skoro nie wiadomo, jaki czynnik chłodniczy znajduje się w aucie klienta, na rynku pojawiły się identyfikatory, których orientacyjne ceny wynoszą od 3000 do 11 tys. zł netto. Nie należy ich mylić z wykrywaczami nieszczelności czynnika (detektorami), które wykrywają nawet minimalne ilości czynnika, ale w powietrzu. Identyfikatory czynnika to urządzenia działające podobnie, jak identyfikatory spalin i określają wagowy udział badanego czynnika w mieszaninie gazowej posługując się metodą pochłaniania promieniowania podczerwonego.
Na rynku są dostępne identyfikatory przenośne oraz wbudowane w maszynę do klimatyzacji. Za pomocą identyfikatorów przenośnych można sprawdzić czynnik w butli (np. przed jej zakupem) lub w klimatyzacji samochodu – zanim podłączymy maszynę.

Pełny artykuł przeczytają Państwo w wydaniu 3/2019 „Auto Moto Serwisu”