Pomiary oscyloskopowe dotyczące działania alternatora bazujące na weryfikacji przebiegu tętnień napięcia, które on generuje, wymagają analizy porównawczej uzyskanych przebiegów. Wnikliwa obserwacja pozwala wychwycić nieprawidłowości w działaniu spowodowane złym stanem diod, czy też połączeń pomiędzy uzwojeniem stojana, a mostkiem prostowniczym.

Zazwyczaj czynnikiem utrudniającym interpretację odczytanego oscylogramu są wszelkie zakłócenia pojawiające się na wykresie. Najpowszechniejsze źródła zakłóceń generowane są za pośrednictwem układów: zapłonowego, wtrysku paliwa, ładowania oraz w wyniku pracy rozrusznika lub alternatora.
Zakłócenia i dobór punktu pomiaru, właściwa interpretacja przebiegu Aby zapewnić jak najmniejszy wpływ zakłóceń na przeprowadzany pomiar, należy przewody sondy oscyloskopowej ułożyć możliwie jak najdalej od źródeł potencjalnych zakłóceń. Decydujące jest również zastosowanie wysokiej klasy sond oscyloskopowych cechujących się znacznym poziomem redukcji szumów i niskim pasmem ich przenoszenia. Posłużmy się przykładem, porównując oscylogramy uzyskane podczas prawidłowego funkcjonowania potencjometru przepustnicy. Przebiegi zostały zarejestrowane podczas pracy silnika (dolny oscylogram) oraz na włączonym zapłonie, gdy silnik nie był uruchomiony (górny oscylogram). Zapis serii uchyleń i zamknięć przepustnicy (przy włączonym zapłonie – silnik nie pracuje) daje wyraźną linię przebiegu, gdzie wykres jest rysowany ze stosunkowo niewielką ilością charakterystycznych szumów (zaznaczone obszary w czerwonych okręgach). Szumy te objawiają się praktycznie na całej długości wykresu i bardzo wyraźnie zarysowują się na przebiegu, gdy jednostka napędowa jest uruchomiona w fazie pojedynczego otwarcia/zamknięcia przepustnicy. Właśnie tego typu szumy o stosunkowo niewielkim poziomie są charakterystyczne dla zakłóceń spowodowanych pracą układów zapłonowego lub samego alternatora. W tym konkretnym przypadku przyczyną zakłóceń był wadliwie działający alternator, więc zarejestrowane anomalie nie mogą być czynnikiem kwalifikującym czujnik położenia przepustnicy do wymiany. Przy analizie tętnień napięcia alternatora trzeba odseparować zakłócenia i szumy, skupiając uwagę na regularności i powtarzalności badanego przebiegu. Należy dodać, że amplituda tętnień napięcia będzie uzależniona od charakterystyki samego alternatora, jaki i parametrów rejestrowanego obciążenia (prędkość obrotowa silnika). Kolejnym istotnym elementem jest dobór miejsca, w którym dokonywany jest pomiar. W przypadku badania tętnień napięcia alternatora najlepszym punktem odniesienia jest przyłącze B+ alternatora. Podłączenie sondy bezpośrednio do klemy dodatniej akumulatora skutecznie ogranicza wyrazistość rejestrowanego przebiegu, gdyż następuje tłumienie sygnału, choć w sytuacjach utrudnionego dostępu jest przyłącze B+ alternatora.
Podłączenie sondy bezpośrednio do klemy dodatniej akumulatora skutecznie ogranicza wyrazistość rejestrowanego przebiegu, gdyż następuje tłumienie sygnału, choć w sytuacjach utrudnionego dostępu do zacisku B+ w alternatorze może być stosowane do wstępnej oceny badanego przebiegu. Zanim jednak przeanalizujemy przykładowe przebiegi tętnień napięcia alternatora należy wyjaśnić ich charakterystyczny wygląd na ekranie oscyloskopu.

 

Mariusz Leśniewski
Pełny artykuł przeczytają Państwo w wydaniu 8/2019 „Auto Moto Serwisu”