Konstrukcja renowacyjnych kabin lakierniczych nie ulega częstym zmianom. Większość innowacji jest podyktowana warunkami aplikacji współczesnych lakierów oraz wymogami dotyczącymi efektywności energetycznej.



W nowych rozwiązaniach kabin, oprócz dwóch podstawowych trybów pracy kabiny (lakierowania i suszenia), pojawia się dodatkowy tryb flash-off polegający na odparowaniu bazy wodnej.
Coraz tańsze programowalne sterowniki PLC zastąpiły analogowe układy sterowania kabin realizowane na wszelkiego rodzaju przekaźnikach i stycznikach. Można jeszcze czasami spotkać analogowe układy automatyki, ale tylko w niskobudżetowych wersjach kabin. Zmiana algorytmu sterowania czy interfejsu użytkownika na wyświetlaczu czasem nie wymaga zmian konstrukcyjnych układu automatyki, a jedynie wymiany oprogramowania. Pojawiają się również możliwości szybkiej rozbudowy obwodów sterowania o kolejne funkcjonalności. Można powiedzieć, że szafa sterownicza technologicznie nowoczesnej kabiny lakierniczej zawiera sterownik PLC oraz przemienniki częstotliwości zasilające silniki wentylatorów. Interfejs użytkownika natomiast nie składa się już z przycisków i lampek zamontowanych na drzwiach skrzynki sterowniczej. Komunikację z użytkownikiem realizuje panel dotykowy w zestawie z wymaganym wyłącznikiem awaryjnym. Panel operatorski nie musi znajdować się już na szafce, może być umieszczony w dowolnym miejscu odległym od szafki sterowniczej. Zazwyczaj panele montowane są przy drzwiach wejściowych do kabiny.

Również w branży kabin lakierniczych coraz odważniej pojawia się przemysł 4.0, czyli zdalny dostęp do sterownika PLC w szafce sterowniczej. Za pomocą komputera PC lub smartfona można pobierać wszelkie informacje związane z obecnymi parametrami pracy kabiny oraz historię. Dostarczane aplikacje ułatwiają podział dostępu do wybranych parametrów pomiędzy personel o odpowiednich kompetencjach. Pozwala to nie tylko na tworzenie statystyk czasów pracy czy zużycia energii, ale również na śledzenie i przypominanie o periodycznych czynnościach konserwacyjnych, takich jak wymiana filtrów czy przeglądy okresowe. Podobnie jak w przypadku paneli operatorskich liczba informacji w aplikacjach jest zróżnicowana, w zależności od docelowych użytkowników. Statystyki są oczywiście ważne dla kadry zarządzającej, natomiast suche informacje na temat konserwacji przeznaczone są dla służb utrzymania ruchu.

We współczesnych kabinach lakierniczych pojawiają się zróżnicowane strategie sterowania zorientowane na oszczędzanie energii. Spore możliwości do takich działań dają wspomniane sterowniki programowalne. Zauważalne są zmiany w sterowaniu wydatkiem wentylatorów. W klasycznych rozwiązaniach podczas trybu lakierowania wentylatory pracują ze stałym wydatkiem powietrza, który zapewnia usuwanie lotnych związków organicznych i mgły lakierniczej z przestrzeni roboczej kabiny. W nowym podejściu wentylatory pracują z pełnym wydatkiem tylko wtedy, gdy trwa aplikacja lakieru z pistoletu lakierniczego. Natomiast podczas braku aktywności lakiernika wydatek wentylatorów jest obniżany. Obniżenie wolumenu wymienianego powietrza zmniejsza zużycie energii elektrycznej pobieranej przez wentylatory. W chłodne dni redukuje to również zapotrzebowanie na moc cieplną do ogrzewania powietrza. Wyznacznikiem aplikacji lakieru jest czujnik przepływu powietrza zainstalowany na elektrozaworze zasilającym pistolet lakierniczy. W momencie ponownego rozpoczęcia natrysku lakieru wentylatory zwiększają swój wydatek do wymaganej wartości. Największy problem związany ze zużyciem energii stanowi od zawsze ogrzewanie powietrza cyrkulującego wewnątrz kabiny. Obecnie wszyscy dostawcy proponują opcjonalne wyposażenie odzysku ciepła zazwyczaj w postaci rekuperatorów krzyżowych. Wszyscy zapewniają możliwość oczyszczania ich z osadów lakierniczych. Wiele rozwiązań pozwala na wymianę powietrza z odzyskiem lub bez odzysku ciepła. Takie podejście również prowadzi do oszczędności energii. Głównym problemem są nadal źródła ciepła do ogrzewania powietrza. Klasyczne rozwiązanie stanowią palniki olejowe lub gazowe. W przypadku palników gazowych coraz częściej oferowane są palniki bezpośredniego spalania. Oprócz wysokiej sprawności dają one możliwość łatwej modulacji dostarczanej mocy cieplnej. Modulacja pozwala na poprawę jakości sterowania temperaturą powietrza. Oprócz palników rozpatruje się alternatywne źródła ciepła, takie jak solary czy ciepło z instalacji ogrzewania miejskiego. Pojawiają się również rozwiązania z pompami wykorzystujące ciepło zawarte w powietrzu atmosferycznym lub ciepło odpadowe. Jako obfite źródło ciepła odpadowego uznano pomieszczenia ze sprężarkami powietrza. Dotyczy to przede wszystkim przedsiębiorstw o dużym zapotrzebowaniu na sprężone powietrze. Zaawansowaną technologię skojarzonej gospodarki cieplnej opracowano w Katedrze Klimatyzacji i Transportu Chłodniczego Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Technologia ta pozwala na odzyskiwanie ciepła z wykorzystaniem rekuperatora i pompy ciepła. Odzyskiwane ciepło może być akumulowane i wykorzystywane do innych celów. Uwzględnia się również pozyskiwanie ciepła z innych, alternatywnych źródeł.

dr inż. Piotr Nikończuk, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
Pełny artykuł przeczytają Państwo w wydaniu nr 5/2017 „Auto Moto Serwisu”