Koncerny samochodowe, w porozumieniu z producentami środków smarnych, zastanawiają się nad wprowadzeniem lepkości oleju na poziomie 0W-10, co tłumaczą koniecznością spełnienia norm emisji spalin. Tymczasem niektóre autoryzowane serwisy zacnych marek wymieniają olej w nowych autach z fabrycznego 0W-16 na 5W-30 – na wszelki wypadek.

W naszym kraju zdecydowana większość samochodów osobowych napędzana jest silnikami spalinowymi o tradycyjnej konstrukcji, wymagających klasycznych olejów. Dobór oleju silnikowego do takich motorów nie stanowi problemu. Trudniej jest dobrać olej do silników downsizingowanych i stosowanych w autach hybrydowych, np. pracujących w obiegu Atkinsona, gdyż w środowisku motoryzacyjnym panują rożne opinie.

Lepkość i jakość
Jedni wyznają „złotą” zasadę stosowania oleju zalecanego przez producenta pojazdu, np. 0W-16, inni twierdzą, że olej taki nie zapewni dobrego smarowania podczas upałów i proponują standardowy 5W-30. Żeby rozstrzygnąć, kto ma rację, trzeba przeprowadzić dokładne badania silników. Jednak nie chodzi tylko o klasę lepkości. Równie ważna jest klasa jakości. Niektórzy producenci olejów, np. Champion, wprowadzają na rynek oleje specjalnie przeznaczone do pojazdów z napędem hybrydowym. Champion twierdzi, że olej do hybryd powinien mieć specjalne właściwości elektryczne i uzasadnia to ewentualnym kontaktem oleju z silnikiem elektrycznym. „Jeśli przewodność oleju jest zbyt wysoka, istnieje ryzyku upływu prądu, co może być niebezpieczne. Jeżeli jednak przewodność środka smarnego jest zbyt niska, istnieje ryzyko powstania ładunku elektrostatycznego, który doprowadzi do iskrzenia, co jest bardzo niebezpieczne w przypadku kontaktu z paliwami łatwopalnymi.
Prowadzi również do degradacji oleju i powoduje uszkodzenie łożysk, uszczelnień i wrażliwych urządzeń elektrycznych. Oleje do silników pojazdów hybrydowych muszą być kompatybilne z rożnego typu materiałami – od drutów miedzianych i innowacyjnych struktur polimerowych po moduły elektryczne i elementy izolacyjne” – podaje Champion. Rzeczywiście, większość silników elektrycznych w napędach hybrydowych jest chłodzona olejem. Problem w formulacji takiego oleju polega na tym, że środek smarny musi utrzymać stałą, niską lepkość oleju, aby zapewnić dobry odbiór ciepła i jednocześnie wystarczającą odporność na degradację związaną z rosnącą temperaturą. Degradacja polega np. na przyspieszonym utlenianiu oleju w podwyższonych temperaturach. Oleje Championa posiadają klasę jakości API SN Plus i SN/RC, a nie SN.

Uniknąć LSPI
Wciąż niewyjaśniony jest ewentualny wpływ oleju na zjawisko przedwczesnego zapłonu na wolnych obrotach silnika LSPI występujące w motorach downsizingowanych. Niektórzy producenci, np. WOLF, ogłosili, że niektóre oleje zapobiegają zjawisku LSPI. – Jeżeli chodzi o obecny trend w olejach silnikowych, to widzę przyszłość w olejach o niskiej klasie lepkości: 0W-20, 0W-16, 0W-10, a nawet 0W-8. Wiąże się to z intensywnymi pracami nad jeszcze „mocniejszymi” (w sensie chemicznym) bazami olejowymi, które przy niskiej klasie lepkości będą w stanie sprostać wymaganiom klientów – mówi Robert Gałkowski, ekspert techniczny Shell Polska. Z najwyższym podziwem dla nowoczesnych technologii przyjmujemy informacje o olejach 0W-8, które mogą skutecznie smarować silnik i odbierać od niego ciepło w szerokim zakresie temperatur powietrza, z jakimi spotykamy się w Europie Środkowej.

Trzymajmy poziom
W silnikach, w których stosowany jest olej 0W-16, zaleca się częstą kontrolę poziomu oleju. – Nowoczesne jednostki są znacznie bardziej obciążone termicznie, co powoduje, że olej pracuje w wyższych temperaturach i może go ubywać więcej poprzez odparowanie z komory spalania. Dlatego tak ważne jest regularne sprawdzanie poziomu oleju – tłumaczy Andrzej Husiatyński, kierownik działu technicznego Total Polska. Total zaleca, by poziom oleju sprawdzać po około trzech minutach po wyłączeniu rozgrzanego silnika, wycierając miarkę po pierwszym jej wysunięciu i zanurzając ją ponownie. W czasie pomiaru samochód nie może być przechylony w żadną stronę. Poziom oleju powinien wskazywać górny poziom zakresu pomiarowego na miarce (pomiędzy „min” a „max”).

Pełny artykuł w wydaniu 6/2020 Auto Moto Serwisu