Silniki w starszych samochodach czasami się przegrzewają. Gdy nie pomoże wymiana płynu chłodzącego, trzeba sprawdzić chłodnicę.

Chłodnica cieczy to wymiennik ciepła, w którym płyn chłodniczy obniża swoją temperaturę, oddając nadmiar ciepła do przepływającego powietrza. Nasz rynek jest obficie zaopatrzony w chłodnice cieczy, które są wykonane w różnych technologiach i z różnych materiałów. Sposób wykonania ma wpływ na wydajność cieplną i trwałość chłodnicy przy określonych wymiarach zewnętrznych. Posługując się katalogami dystrybutorów, możemy łatwo dobrać chłodnicę. W katalogach można przeczytać, że dla danego modelu auta oferowane są chłodnice cieczy z „żebrami chłodzącymi połączonymi mechanicznie” lub „żebrami chłodzącymi lutowanymi”. Nazewnictwo i sformułowania stosowane w katalogach zależą od inwencji słowotwórczej dystrybutora części, ale określają one różne technologie wykonania chłodnic.

Bez względu na technologię produkcji budowa chłodnicy jest taka sama. Między rurkami ułożonymi jedna nad drugą umieszczone są odpowiednio uformowane elementy z blachy odbierające ciepło, tzw. radiatory. W katalogach dystrybutorów części radiatory są nazywane żebrami chłodzącymi lub lamelami. Rurki są łączone z blaszanymi bokami stanowiącymi podstawę do montażu zbiorników bocznych, a taki zestaw nazywany jest rdzeniem. Do boków mocowane są plastikowe (najczęściej) lub aluminiowe zbiorniki boczne. Technologie produkcji chłodnic różnią się sposobem wytworzenia rdzenia:
• składany mechanicznie – rurki są łączone z bokami za pomocą uszczelek, a radiatory nie przylegają dokładnie do rurek. Dla łatwiejszego montażu w chłodnicach tego typu z reguły rurki są okrągłe. Tak wykonany rdzeń nie jest sztywny (możliwość przecieków), a chłodnica gorzej odprowadza ciepło. Zaletą tej konstrukcji są niskie koszty produkcji, a więc niższa cena. Niezawodność chłodnicy zależy od jakości uszczelek (uwaga na nieznanych producentów);
• lutowany lub spiekany – elementy rdzenia są ze sobą lutowane lub spiekane w piecu w odpowiednio wysokiej temperaturze. Rurki, z reguły owalne, są trwale zespolone z bokami i radiatorami, co sprzyja dobremu odprowadzaniu ciepła, a rdzeń zachowuje wysoką sztywność. Wadą są wyższe koszty produkcji, co przekłada się na cenę końcową. W autach klasy premium lub sportowych można spotkać chłodnice całkowicie aluminiowe, bez elementów plastikowych, których elementy są lutowane. To najdroższe chłodnice o wysokiej skuteczności i niezawodności. Tego rodzaju chłodnice to margines rynku.
Z badań firmy NFR wynika, że chłodnica łączona mechanicznie może mieć nawet o 50% niższą zdolność przewodności cieplnej w stosunku do chłodnicy lutowanej. Wynika to z dwóch przesłanek: niedokładnego przylegania radiatorów do rurek i okrągłego kształtu samych rurek. Z teorii przepływu cieczy i techniki cieplnej wynika, że najwięcej energii cieplnej cieczy jest oddawane przy ściankach rurki. By zwiększyć powierzchnię oddawania ciepła kształt rurek powinien być owalny, a nie okrągły.
Zadaniem warsztatu jest zamontowanie nowej chłodnicy o takiej samej wydajności cieplnej, co oryginał. W warunkach warsztatowych nie jesteśmy w stanie określić tego parametru, dlatego musimy dobrać chłodnicę takiego samego typu i takich samych wymiarów. Dobierając chłodnicę do samochodu, należy najpierw przyjrzeć się oryginałowi zamontowanemu w aucie i określić:
• typ chłodnicy – mechaniczna czy lutowana/spiekana;
• zmierzyć grubość rdzenia;
• sprawdzić kształt rurek (okrągłe czy owalne) i policzyć ich liczbę;
• sprawdzić gęstość radiatorów.
Jeśli oryginalna chłodnica jest zbyt droga w stosunku do wartości auta, trzeba poszukać tańszego zamiennika. Zasady są następujące:
• zamiennik powinien być wykonany w tej samej lub lepszej technologii co oryginał. Chłodnice lutowane/spiekane są lepsze od chłodnic składanych mechanicznie;
• jeśli oryginał to chłodnica składana mechanicznie z okrągłymi rurkami, można zastosować chłodnicę lutowaną/ spiekaną z rurkami owalnymi, ale jej rdzeń przy takiej samej szerokości i wysokości powinien być cieńszy.

Pełny artykuł w wydaniu 3/2021 Auto Moto Serwisu